İstanbul'da yaşayan ancak kaydı başka ilde olan Suriyelilerin kayıtlı oldukları illere dönmesi için son güne girilirken, Türkiye genelinde yaşayan Suriyeli sayısı yeniden merak konusu oldu.
İstanbul Valiliği'nin aldığı kararla metropolde yaşayan Suriyeliler için son güne girildi. Bugün de kayıtlı oldukları yerleşim yerlerine dönmeyen Suriyeliler, İçişleri Bakanlığı talimatı doğrultusunda İstanbul'dan kayıtlı oldukları illere sevk edilecek. Suriyelilerle ilgili alınan bu en büyük karar, çeşitli soruları da beraberinde getirdi.
Resmi olarak açıklanan ülkemizdeki Suriyeli sayısı her geçen gün artarken, 2011 yılından bu yana kamuoyunda, özellikle de sosyal medyanın etkisiyle Suriyelilerle ilgili birçok bilgi dolaşıyor. BBC de bu konuya ilişkin Türkiye'de ne kadar Suriyeli'nin yaşadığını, hangi illerde yoğunluk ve azınlık gösterdiğini ve bazı önemli verileri güncel olarak derledi.
Türkiye'de ne kadar Suriyeli yaşıyor?: İçişleri Bakanlığı Göç İdaresi Genel Müdürlüğü, ülkede bu statüyle yaşamlarını sürdüren Suriyelilerle ilgili en güncel verileri 25 Temmuz'da açıkladı. Buna göre, Türkiye'de kayıtlı olarak 3 milyon 649 bin 750 Suriyeli yaşıyor.
Kaç Suriyeli geçici koruma kapsamında?: Geçici koruma statüsüyle Türkiye'de bulunanlar dışında bir de oturma izni ile Türkiye'de bulunan Suriyeliler var. Bu kesim, ekonomik durumu nispeten daha iyi olan Suriyelilerden oluşuyor. Göç İdaresi Genel Müdürlüğü'nün 2018 yılındaki verilerine göre bu izinle Türkiye'de 99 bin 643 Suriyeli bulunuyor.
Ne kadar düzensiz göçmen yakalandı?: Göç İdaresi Genel Müdürlüğü'nün verilerine göre 14 Ağustos 2019 itibariyle yıl içinde 21 bin 988 Suriye uyruklu düzensiz göçmen yakalandı.
2014'te 24 bin 984
2015'te 73 bin 422
2016'da 69 bin 755
2017'de 50 bin 217
2018'de ise 34 bin 53 düzensiz Suriyeli göçmen yakalanmıştı.
2014'te 24 bin 984
2015'te 73 bin 422
2016'da 69 bin 755
2017'de 50 bin 217
2018'de ise 34 bin 53 düzensiz Suriyeli göçmen yakalanmıştı.
Kamplarda kaç suriyeli kalıyor?: Suriyelilerin kaldığı kampların resmi adı, geçici barınma merkezleri. Bu merkezler; Şanlıurfa, Adana, Kilis, Kahramanmaraş, Hatay, Osmaniye, Malatya ve Gaziantep'te bulunuyor. Merkezlerde 25 Temmuz 2019 itibarıyla 87 bin 464 bin Suriyeli yaşıyor. Veriler, kayıtlı Suriyelilerin yalnızca yüzde 2,4'lük kısmının bu merkezlerde yaşadığını gösteriyor.
İstanbul'da ne kadar Suriyeli yaşıyor?: Kayıtlı Suriyelilerin yüzde 97,6'sı kamplarda değil de şehirlerde yaşıyor. Yani 3 milyon 552 bin 4 Suriyeli, yaşamlarını kentlerde sürdürüyor. İstanbul, en büyük Suriyeli nüfusuna sahip kent. Şehirde 547 bin 716 Suriyeli yaşıyor.
Gaziantep'te 445 bin 154, Hatay'da 431 bin 98, Şanlıurfa'da 430 bin 237, Adana'da 240 bin 752 Suriyeli yaşıyor. Türkiye'de en az Suriyelinin yaşadığı kent ise Bayburt. Şehirde sadece 25 Suriyeli bulunuyor. Bayburt'u takiben Artvin'de 35, Tunceli'de 55, Iğdır 86, Erzincan'da 100 Suriyeli yaşıyor.
En az Suriyeli hangi ilde?: Türkiye'de en az Suriyelinin yaşadığı kent ise Bayburt. Şehirde sadece 25 Suriyeli bulunuyor. Bayburt'u takiben Artvin'de 35, Tunceli'de 55, Iğdır 86, Erzincan'da 100 Suriyeli yaşıyor.
Ne kadarı erkek ne kadarı kadın?: Ülkede yaşayan Suriyelilerin 1 milyon 970 bin 516'sı yani yüzde 54,15'i erkeklerden, 1 milyon 668 bin 768'i yani yüzde 45,85'i ise kadınlardan oluşuyor.
En çok 0-14 yaş: Yaş dilimi açısından çocuklar ve gençler Suriyelilerin çok büyük bir bölümünü oluştururken, 30'lardan sonra yaş ilerledikçe sayı düşüyor. 0 ile 14 yaş arasındaki Suriyelilerin sayısı, 1 milyon 417 bin 311. 15-18 yaş diliminde 273 bin 228 Suriyeli var.
Türkiye'de kaç Suriyeli çocuk doğdu: İçişleri Bakanı Süleyman Soylu, Haziran ayında yaptığı açıklamada Türkiye'de 450 bin Suriyeli çocuğun doğduğunu belirtti. Türkiye'de yaşayan 0-4 yaş arasındaki Suriyeli çocukların sayısı 536 bin 820, 5-9 yaş arasındaki çocukların sayısı ise 495 bin 346.
Kaçına vatandaşlık verildi?: İçişleri Bakanı Süleyman Soylu'nun açıklamasına göre Türkiye'de 2 Ağustos 2019 tarihi itibarıyla 92 bin 280 Suriyeliye vatandaşlık verilmiş durumda.
Suriyeliler oy kullanabiliyor mu?: Suriyelilerin oy kullanma hakkı bulunmuyor. Sadece vatandaşlık almış Suriyeliler oy kullanabiliyor. İçişleri Bakanı Süleyman Soylu, 31 Mart 2019 yerel seçimleri öncesinde yaptığı bir açıklamada ise, vatandaş olan Suriyelilerden reşit olmayanlar çıkarıldığında, oy kullanabilecek Suriyeli sayısının 53 bin 99 olduğunu açıkladı.
Türkiye'de şirket kuran Suriyeliler: Ticaret Bakanlığı'nın açıklamasına göre 26 Şubat 2019 tarihi itibarıyla en az bir ortağı Suriye uyruklu olan şirket sayısı 15 bin 159.
10 bin 46 istihdam: Bakanlık, söz konusu şirketlerin en fazla İstanbul, Gaziantep, Mersin, Hatay ve Bursa'da bulunduğunu, toptan ve perakende alanında faaliyet gösterdiğini aktarıyor. Suriye uyruklu şirketlerde 10 bin 46 Suriyeli istihdam edildiği belirtiliyor.
Kaçı ülkesine geri döndü?: İçişleri Bakanı Süleyman Soylu, 21 Temmuz 2019'da yaptığı açıklamada ülkesine temelli dönen Suriyeli sayısının 337 bin 729 olduğunu açıkladı. Soylu, bu akışın devam ettiğini belirtti.
Suriyelilere ne kadar yardım veriliyor?: Suriyeliler kamu kurumları vasıtasıyla farklı yardımlardan yararlanabiliyor. Çok amaçlı bir nakit yardım programı olan Sosyal Uyum Yardımı Programı (SUY) bunların en önemlisi.
120 TL yardım: Avrupa Birliği tarafından fonlanan SUY, WFP, Kızılay ve Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı tarafından ortaklaşa yürütülüyor. SUY kapsamında, yardım için uygun bulunan ailelere Kızılay üzerinden bir kart veriliyor ve ailede kayıtlı her fert başına ayda 120 TL yardım yapılıyor.
Kızılay'ın Haziran ayında yayımladığı rapora göre Türkiye'de 1 milyon 646 bin 888 yabancı SUY'dan yararlanıyor. Bu kişilerin yüzde 88.5'i yani 1 milyon 456 bin 942'si Suriyeli.
İllere göre farklı yardımlar: Suriyeliler illerde bulunan valilikler tarafından koordine edilen sosyal yardımlardan da faydalanabiliyor.
SYDV: Valiliklerin idaresinde bulunan Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakıfları (SYDV); tek seferlik nakit yardımı, gıda dışı ihtiyaç malzemeleri yardımı, kömür yardımı, eğitim, barınma, sağlık, vb. yardımı talebiyle hazırlanan dilekçeleri değerlendiriyor.
Belediyeler yardım edebiliyor: Belediyeler de Suriyelilere yardım sağlayabiliyor. Hangi kriterlere göre yardım verildiği, bu yardımların türü ve yoğunluğu belediyelere göre değişiklik gösterebiliyor.
Ş.E.Y: Suriyeliler, Şartlı Eğitim Yardımı'ndan (Ş.E.Y.) da yararlanabiliyor. Bu program, Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı, Millî Eğitim Bakanlığı, Türk Kızılayı ve Birleşmiş Milletler Çocuklara Yardım Fonu'nun (UNICEF) iş birliğiyle uygulanıyor ve Avrupa Birliği, Norveç ve ABD tarafından finanse ediliyor.
Ş.E.Y. kapsamında kamp dışında yaşayan mültecilerin ailelerine, çocuklarının düzenli okula devam etmeleri koşuluyla nakit yardımı yapılıyor. Buna göre ilköğretime devam eden erkek öğrencilere aylık 35 TL, kız öğrencilere 40 TL, ortaöğretime devam eden erkek öğrencilere aylık 50 TL, kız öğrencilere aylık 60 TL ödeme yapılıyor.
