Canan Karatay’ın favorisi kelle paça için İbn-i Sina ve Şirvani asırlar önce neler söylemiş?

Anadolu’nun kadim yemekleri arasında yer alan Kelle Paça çorbasını bilmeyenimiz yoktur. Halk arasında özellikle kış günlerinde şifalı olmasıyla da bilinen Kelle Paça’ya ciddi manada ilk teşhisi koyan ise dünyanın “Tıbbın Babası” dediği İbn-i Sina’dır. Osmanlı hekimi Muhammed bin Mahmûd Şirvanî “Paça Aşı” diye tarif ettiği çorbanın faydalarına dikkat çekiyor. Prof. Dr. Canan Karatay ile gastronom ve şef Recep İncecik de Kelle Paça çorbasını özellikle kış günlerinde şiddetle tavsiye ediyor. İbn-i Sina yüzyıllar önce yaşamış ve dünya çapında modern “tıbbın babası” olarak adlandırılan önemli bir alim ve kaleme aldığı tıbbi eserler asırlarca hekimler tarafından faydalanılmış ve ders kitabı olarak da okutulmuştur. Kelle Paça çorbayı tavsiye eden İbn-i Sina, verdiği doğal tedavi reçeteleri ile asırlar önce yaşamış olsa bile gündemdekini yerini korumaya devam ediyor.

KELLE PAÇANIN FAYDALARI Kelle Paça çorbasının içeriğinde bulunan kolajen, magnezyum ve kalsiyum kemik kırılmaları sonucunda tedavi için çok önemlidir. Dolayısıyla herhangi bir kırık, çatlak ya da çıkık durumunda hemen kelle paça çorbasına başvurulur. Çocuklarda kemik gelişimini desteklerken, içerisindeki kolajen sayesinde cildin genç görünmesine yardımcı olur. Ayrıca antioksidan etkisi sayesinde bağışıklığı güçlendirir. Soğuk algınlığı, grip gibi hastalıklara karşı direnci artırır. Kanserle de savaşan kelle paça, sindirim sistemini koruyarak bağırsaklara iyi gelmektedir. İçinde bulunan proteinler sayesinde diş eti hastalıklarına karşı önlem almaya yardımcı olur. Öte yandan saç ve tırnakların uzamasına da yardımcı olur.

İBN-İ SİNA’YA GÖRE KELLE PAÇA ÇORBASININ FAYDALARI Hekimlerin önderi olarak bilinen İbn-i Sina; "Büyük Üstat" ismiyle de bilinir. Tıp alanında yedi yüzyıl boyunca temel kaynak eser olarak süregelen "El-Kanun fi't-Tıb" (Tıbbın Kanunu) adlı kitabı ile ünlenmiş ve söz konusu kitabı değişik Avrupa üniversitelerinde 17. yüzyıl ortalarına kadar tıp biliminde temel eser olarak okutulmuştur. Ünlü hekim İbn-i Sina “Tıbbın Kanunu” adlı kitabında kelle paça çorbası dair şu bilgileri vermiştir: “Öksürüğe iyi gelir, iyi bir kimusa (yemeklerin mide özsuyuyla karıştıktan sonra aldığı durum.) dönüşür ve bağırsakları yumuşatır.”

ŞİRVANİ, ‘PAÇA AŞI’ DEDİĞİ ‘KELLE PAÇA’YI ŞÖYLE ANLATIYOR: 15. yüzyılda yaşamış ünlü bir Osmanlı hekimi ve yazarı Muhammed bin Mahmûd Şirvanî de paça aşının faydalarını saya saya bitiremiyor. Bu bilgilerden yola çıkarak herhalde devrin favori yemeği paça aşı diyebiliriz. Mustafa Argunşah ve Müjgan Çakır da “15. Yüzyıl Osmanlı Mutfağı” adını verdikleri incelemelerinde, Şirvanî’nin bu ünlü eserinde yer alan faydaları ile orijinal tarif şöyledir: Faydaları: Basur hastalığına, gözleri ağrıyanlara, safralarında illet bulunanlara, akciğerinde ve göğsünde sertlik ve yara olanlara, kemikleri kırılanlara, melankolisi olana, sevda hastalığına son derece uygundur. Ayrıca meniyi ve cinsel gücü arttırıp bedeni güçlendirir. Sahih mizaçlılar için uygundur. Tarifi: Toklunun paçaları temizlenir. Yıkanır ve çömleğe bırakılır. Paçaların çömleğin içinde batacağı kadar su eklenir. İki kat daha su eklenir. Üzerine yarım avuç parçalanmış nohut, gerektiği kadar tuz ile dövülmüş mastika, kuru kişniş, kimyon ve biraz dövülmüş tarçın bırakılarak ağzı kapatılır. Akşamdan sabaha kadar tandırda bekletilir. Daha sonra çıkarılarak yenir.”

Prof. Dr. Canan Karatay.