BM’de Gazze çıkmazı… Rusya–Çin'den ABD'nin planına veto

ABD’nin Gazze için sunduğu Uluslararası İstikrar Gücü planı, Türkiye dahil geniş bir blok tarafından desteklendi ancak Rusya ve Çin’in vetosuyla süreç tekrar kilitlendi. Gazze’de ateşkesin ikinci aşaması için masaya gelen en kapsamlı plan, ABD tarafından Güvenlik Konseyi’ne sunuldu. Plan, bölgede Uluslararası İstikrar Gücü’nün konuşlanmasını, Gazze’nin yönetiminin ise kademeli olarak yeniden şekillendirilmesini öngörüyordu.

Türkiye, Katar, Mısır, Birleşik Arap Emirlikleri, Suudi Arabistan, Endonezya, Pakistan ve Ürdün’ün de aralarında bulunduğu dokuz ülke ortak açıklamayla tasarıya destek verdi. Ancak o destek, konseyin en kritik iki aktörü olan Rusya ve Çin'e takıldı. Moskova ve Pekin’e göre planın sorunlu iki maddesi var. Birincisi Gazze’nin Filistin yönetimine devri konusundaki belirsizlik. İkincisi ise Donald Trump’ın başkanlık edeceği Barış Kurulu’nun geçiş yönetimi olarak devreye girmesi.

ABD cephesi ise veto ihtimaline karşı sert bir açıklama yaptı. Washington’a göre, planın reddedilmesi durumunda Gazze’deki siviller “ciddi sonuçlarla” karşılaşabilir. İsrail basınına konuşan diplomatlar, ABD’nin “gönüllü ülkelerle birlikte tek taraflı bir istikrar gücü” kurabileceğini belirtiyor. Türkiye dahil dokuz ülkenin metni destekleyen ortak açıklamasında ise şu vurgu öne çıktı: “Plan, yalnızca İsrailliler ve Filistinliler için değil, tüm bölge için gerçekçi bir istikrar yolu sunuyor.” Tasarıdaki bir başka tartışma maddesi ise İsrail’in tepkisini çekti. Metinde, “Filistin yönetiminin reform süreci ve Gazze’nin yeniden inşası ilerlerse, Filistin devletinin kurulmasına giden güvenilir bir yolun açılabileceği” ifadesi yer alıyor. Bu ifade, İsrail’de rahatsızlık yarattı.